रहे ना रहे हम (भाग ९)

अझरभाई लग्नानंतर पंधराच दिवसांत परत गेला. बाजूच्या घराला आलेली  जाग परत सुस्तावली. नूरीभाभीसोबत तर मी फार बोलले पण नाही. आफताबकडून जेमतेम माहिती समजली ती इतकीच, की नूरी फार गरीब घरामधली होती. दहावीपर्यंत शिकलेली होती. आफताबच्या एका मामांनी पुढाकार घेऊन हे लग्न जरी लावलं असलं तरी आफताबला मनातून ते फारसं आवडलं नव्हतं. अझरभाईला तर कुणी हो की नाही हे पण विचारलं नव्हतं, परस्पर निर्णय घेऊन टाकला होता.

पण अझरभाई तरी खुश होता. तश्या त्याच्या कधीच आयुष्याकडून फारशा अपेक्षा नसतात. आहे त्यात समाधान मानणारी लोक असतात, त्यापैकी अझरभाई.

तो परत गेल्यावर नूरीभाभी पण माहेरीच रहायला गेली. हे घर परत बंदच राहिलं. आफताबची इंटर्नशिप चालू होती. तो आता पुढच्या  परीक्षेच्या तयारीला लागला होता. अझरभाई हे एक कॉंट्राक्ट संपवून कायमचाच भारतात यायचं म्हणत होता. देश सोडून त्याला पाच वर्ष झाली होती.

“पाच वर्षात चार वेळा परत आलो दर वेळी मयतीची बातमी घेऊन. अब्बा, अरिफ, अम्मी... आता बास झालं. पैसा कमवायचा कुणासाठी... आफताबची चिंता नाही. तो आता स्वत:च्या पायावर उभा राहिला” यावेळी निघताना अझरभाई बाबाला सांगत होता. माझ्याशी मात्र तो फारसा बोलला नाही. दोन तीन गाण्यांच्या सीडी तेवढ्या दिल्या. नूरीभाभीला एक दिवस आईनं सहज घरी बोलावलं तर तिनं “घरमें भौ काम है. कलको आती” असा निरोप दिला. ती मराठी फारशी बोलायची नाही, उर्दू मीडीयमची होती ना.

नंतरही कधी ती आमच्या घरी आली नाही, आईनं एकदोनदा घरात केलेलं काही स्पेशल तिला पाठवून दिलं तेव्हा तिनं “हमकू ऐसा कुच भाता नही” असं सांगून आमच्या ताटवाट्या रिकाम्याच परत पाठवल्या. तिला फारशी ओळख वाढवायची नसणार. आईनं पण नंतर नाद सोडला. अझर आणि आफताब मात्र आमच्या घरी आधीसारखे येतजात होतेच. आफताब क्वचित इकडे यायचा. अधूनमधून फोन करायचा, काही मेल्स असतील तर फॉरवर्ड करायचा. पण तेवढ्यापुरतं. सेकंड इयरला आल्यापासून निधीसोबतही माझं फारसं बोलणं व्हायचं नाही.

माझ्या आणि केदारच्या लव्हस्टोरीला वर्ष झालं होतं. कॉलेजमध्ये सर्वांना समजलंच होतं. त्याची मला काहीच फ़िकीर नव्हती.

एके दिवशी मी नेहमीसारखे प्रॅक्टिकल संपवून त्याला भेटायला गेले तर तो धड बोलेचना. तिरसटासारखीच उत्तरं द्यायला लागला. शेवटी “काय झालं ते स्पष्ट सांग”

“तू काल दुकानांत आली होतीस?” त्यानं विचारलं.

“दुकानांत? हो, आमच्या दुकानात आईला सोडायला गेले होते. बाबाला वेळ नव्हता म्हणून.. पण तुमच्या दुकानात काही..”

“पण दोन्ही दुकानं जवळ्जवळ आहेत ते तुला माहित आहे ना?

“मग..”

“मग? स्वप्नील, काल तू बिनाबाहीचा ड्रेस घालून गेलीस. माझ्या बाबांनी काकांनी सर्वांनी पाहिलं. काल घरात हाच विषय चालू होता... आमच्या घरामध्ये मुली...”

केदार जे काय म्हणतोय ते समजायला मला दोन क्षण लागले. मी याच्याबरोबर गोव्याला फिरायला गेले की शॉर्ट्स घातले तरी त्याला आवडायचे मग आता स्लीवलेस ड्रेसवरून का तडकतोय?

“मी काल कॉलेजमध्ये पण तोच ड्रेस घातला होता. तेव्हा तू काही बोलला नाहीस..”

“हे बघ, कॉलेजची गोष्ट वेगळी. पण माझ्या घरातल्यांसमोर..”

“केदार, मी तुझ्या घरतल्यांसमोर गेले नव्हते. मी माझ्या बापाच्या दुकानात गेले होते. तो ड्रेस तू घेऊन दिलेला नाहीस.”

“स्वप्नील, आता तू लहान राहिली नाहीस. एकटीच आहे, लाडात वाढलीस हे मला कबूल आहे पण आता मोठी झालीस. आपलं लग्न झाल्यावर तुला आमच्या घरामध्ये ऍडजस्ट व्हायचं आहे. मी सोबत असेनच, पण तुलाही काही जबाबदारी घ्यावी लागेल. हे असं..अजून आपलं लग्न झालेलं नाही.... तोपर्यंत तू काय घालावं आणि काय नाही हे काही मी तुला सांगू शकणार नाही..”

आईच्यान!! या वाक्याची डोक्यात तिडीकच गेली. “व्हॉट डू यु मीन केदार? हं? लग्नानंतर मी काय घालावं हे तू सांगणार आहेस का? माझा पर्सनल ड्रेस स्टायलिस्ट आहेस का?”

“तू भलतीकडे जाऊ नकोस. हे बघ, मी सांगतो ते ऐक. लहान नाहीस. हे असं छोटे कपडे घालून भटकणं, वडलांना एकेरी हाक मारणं, बसल्याजागी चहाचा कप घेणं, त्या मुसलमान पोरासोबत हाहाहीही करत बसणं आता चालणार नाही. मी काय सतराव्या शतकात जन्मलेलो नाहीये. अगदीच तुला नव्वारी नेसून कुणी घरात बस म्हणत नाहीये. चोवीस तास स्वयंपाकाला बाई आहे आमच्याकडे, तुला किचनमध्येच काम कर म्हणत नाही. आम्ही पण फॉरवर्ड लोक आहोत. तुला लग्नानंतर जॉब करायचीही परवानगी असेल.. पण स्वातंत्र्य कधीही अमर्यादित नसतं. स्वातंत्र्याला जबाबदारीची जाणीव ठेवावी लागते..”

तो पुढे बोलत राहिला, मला ऐकायचीही जरूर भासली नाही. मी तोंड फिरवून बसले.

“सॉरी!” त्याच्या लक्षात आल्यावर तो म्हणाला. “जरा प्लीज मलाही समजून घे की, घरामध्ये सगळे आपसूक तयार आहेत. लव्ह मॅरेज असूनही... थोडं ऍडजस्ट कर”

“केदार... मी...”

“हे बघ, स्वप्नील, मला माहित आहे. पण आपण ज्या समाजात राहतो त्यानुसार रहायला नको का? तू आणि मी दोघंच कुठंही फिरायला जाऊ तेव्हा तू हवं तसं वाग ना. इव्हन गावातही तू जीन्स घाल, स्लीवलेस घाल.... माझी ताई ड्रेस घालतेच की. फक्त जुन्या मताची माणसं आहेत ना! त्यांच्यासमोर अगदीच मुद्दाम नको गं. बाकीचं काही मी म्हटलंय का..” मघासचा डिक्टेटर टोन आता गायब झाला होता. चक्क माझी विनवणी करत होता. “आय लव्ह यु, स्वप्नील. प्लीज!” त्यानं मला मिठीत घेत म्हटलं. “आपण दोघंच असताना तू हवे तसे कपडे घाल, मी काही म्हणणार नाही”

“पण आपण दोघंच असस्ताना मी कपडे घालायची काही गरज आहे का?” मी त्याला चिडवत म्हटलं. मला विषय फार वाढवायचा नव्हता. तसंही मी कुठं कायम कमी कपडे घालून फिरायचे. खरंतर स्लीव्हलेस वगैरे घालायचे म्हटलं की थोडं त्रासाचंच.  आधी वॅक्सिंग करा वगैरे. रोज रोज कोण घालणार आहे तसे ड्रेस. पण असो.

हे असे एकदोन भांडणाचे चुटपुट प्रसंग सोडले तर आमचं खरंच ठिकठाक चाललं होतं. केदार बीएससी केवळ डिग्रीसाठी करत होता. त्यांचं दुकान तीन पिढ्यांपासून चालत आलेलं. गावामधलं सर्वात मोठं मिठाईचं दुकान. अगदी चुलत भावंडांच्या वाटण्या जरी झाल्या तरी केदारला बरंच काही मिळालं असतं शिवाय मध्ये एकदा बाबा गमतीत म्हणाला तसंच, आमची दोन दुकानं नंतर कुणी बघितली असती...

परत एकदा कॉलेजमध्ये डेजचे वारे चालू झाले होते. यावेळी केदार मुख्य ऑर्गनायझिंग कमीटीच्या फ़ूड भागाचा प्रमुख होता. म्हणजेच, कॉलेजच्या गॅदरिंगचे सर्व स्नॅक्स त्याच्या दुकानामधून येणार होते. लाखोंचं बिल एका दिवसात. मी केदारला होइल तितकी मदत करत होते. त्याच्याच भाषेत सांगायचं तर धंदा चालवायला शिकत होते. अर्थात मला तळलेल्या तेलाच्या धुरानं फार खोकला येत असल्यानं मी वडेसमोसे बनवत असताना अजिबात तिकडे फिरकत नव्हते, पण पॅकेट्स बांधणे, ती ट्रान्स्पोर्ट करणे, मोजून उतरवणे वगैरे कामे चालू होती. यावर्षी निधी मार डाला वर डान्स करणार होती.. ती लहानपणापासून कत्थक शिकली होती. त्यासाठी तिला माझा ग्रीन ड्रेस हवा होता. मागच्या वर्षी आईने तिच्या एका साडीचा ड्रेस माझ्यासाठी शिवून  घेतला होता. मला अजिबात आवडला नव्हता, आफताब तर त्याला डिस्को लाईट्स म्हणायचा, पण निधीला तो ड्रेस हवा होता.. यावेळी निधी आफताब लव्हस्टोरी नीट ट्रॅकवर होती. आफताब तिचा डान्स बघायला खास पुण्यावरून येणार होता म्हणे! ग्रेट!!! कित्ती रोमॅंटिक.

यावर्षी साडी डेला मी नऊवारी नेसले होते. नऊवारीचा तो बोंगा संभाळताना टूव्हीलर मरोत कार चालवता येणार नाही याची मला खात्री होती. त्या झाशीच्या राणी वगैरे बायका नव्वारी नेसून लढाया वगैरे कश्या करायच्या ते एका परमेश्वरालाच माहिती. ऍक्च्युअली लढाया वगैरे फार दूरची गोष्ट, हे सगळं नेसून (अथवा सोडवून) बाथरूमला कसं जायचं आणि नंतर परत कसं सावरायचं हा प्रश्न मला पडला होता. नव्वरी नेसवायला गौतमीच्या हॉस्टेलमधली एक मुलगी घरी आली होती. ती कुठल्यातरी ब्युटी पार्लरमध्ये काम करायची. वेणी आणि मेकप भान्गड तिनेच केली.

“बाबाला फोन करून तुला कॉलेजमधून सोडायला सांगू का?” आईनं अखेर माझी वेंधळलेली हालत पाहून विचारलं.

“नको. माझा एक मित्र येणार आहे.” मी तरी आदल्याच दिवशी कार घेऊन यायला केदारला सांगून ठेवलं होतं. आजच ड्रेसचं फिटिंग कसं आहे ते बघायला निधी घरी आली होती. ती माझ्या रूममध्ये ड्रेस घालून बघत होती. आई किचनमध्ये चहा करत होती. केदार यायची वेळ झालीच होती. हॉलमध्ये गौतमीची मैत्रीण माझा गजरा नीट करत होती. “ताई, नव्वारीला पिनप करू या?” तिनं माझा दोनतीनदा पडलेला पदर पाहून विचारलं. “सुईदोरा घे आणि शिवून टाक”.

आत्ताच्या आत्ता सरळ सुटसुटीत एखादा ड्रेस घालावा असं वाटायला लागलं होतं. कुठून ही नव्वारीची अवदसा सुचली कुट्नास ठाऊक? रोज ही असली साडी नेसावं लागणार्‍य़ा मागच्या शतकामधल्या बायांबद्दल मला दयाच वाटायला लागली. ती मुलगी पिना आणायला परत माझ्या खोलीमध्ये गेली. गेट उघडल्याचा आवाज आला, मला वाटलं केदार आला.

“उघड रे,” मी आवाज दिला. नाकामधली नथ कितीवेळा दाबून बसवली तरी खाली घसरतच होती. सर्दी नसताना शेंबूड आल्यासारखं वाटत होतं.

“काकी! काकी” मला बघताच आफताब जोरात ओरडला. त्याचा आवाज ऐकून आई आतमधून बाहेर अलमोस्ट धावत आली.

“काकी, तुमच्या घरात ही कोण आज्जीबाई आली आहे?” त्यानं माझ्या चेहर्‍यावरची नजर जराही न हलवत विचारलं. अरे देवा, नव्वारीचा बोंगा नसता ना, आत्ता या क्षणाला जाऊन त्याला दोन फटके हाणले असते. तोपर्यंत ती नथ परत खाली आली. आई आमच्या नेहमीच्या गप्पा ऐकून हसत सरळ आत गेली. “कशाला आलास?” मी नथ घट्ट करेपर्यंत तो इडियट स्टुपिड पदर परत खाली. बाजारात नव्वारी इतक्या सुळसुळीतच का मिळतात?

आफताब आता मस्तपैकी हसत होता. “इतना फ़िल्मी सीन तो करन जोहर के पिक्चर मे भी नही होगा”

“व्हेरी फनी. आफताब! कशाला आलास?” मी परत तोच प्रश्न विचारला.

“तेरा आंचल है ढला! तेरी जुल्फे है खुली... मैं भला होश मे कैसे रहू... तू मेरे सामने है...” आफताब चक्क गाणं म्हणायला लागला. एक मिनिट! कायतरी जबरदस्त गडबड होती. आफताब पुण्यावरून कधी आलेला मला माहित नाही. नेहमीसारखा गडग्यावरून उडी न मारता गेटने घरात आलाय. मला बघून चक्क हसतोय आणि... शक्यच नाही... आफताब रफीचं गाणं गातोय. म्हणत नाही तर चक्क गातोय.

हा आफताबचा डुप्लिकेट असणार. मी परत त्याला दोन चार फटके हाणले. “आय आय! मारू नकोस गं! रात्रभर बसमध्ये बसून हालत खराब आहे. जोक्स अपार्ट, खरंच मस्त दिसते आहेस. केदारभावजींचं आज काही खरं नाही. फुल्टू कलेजे का खिमा बन जायेंगा”

“कशाला आलास?”

“रेकॉर्ड अडकली का तुझी? कशाला आलास? कशाला आलास? तुझं गॅदरिंग बघायला. केदार अन तू काहीतरी समोसा डान्स करणार म्हणे.  बाय द वे, माझा आयटम तुझ्या बेडरूममध्ये कपडे का बदलतोय? आता माझ्या रूममधून पाहिलं. आधी वाटलं तूच आहेस. पण तू इतकी काळी कशी काय झाली ते समजेना! कन्फ़्युज झालो ना मी”

“तिकडे तर निधी आहे..” आणि मग काही तरी अचानक डोक्यात प्रकाश पडला.

“आफताब, तुझ्या रूममधून माझी खोली दिसते?” आणि कपडे बदलत असताना दिसण्याइतकी!! खरंतर चाचींकडे मी इतक्या वेळा जात होते, पण आफताबच्या रूममध्ये फारशी कधी गेले नव्हते. गेले तरी त्याच्या रूमच्या खिडकीतून कशाला बघेन... एरवी तर जाडेमोठे पडदे लावले होते त्याच्या खिडक्यांना. आता तो अचानक बोलून गेला...

“बाय!! निधीला सांग मी बाहेर वाट बघतोय तिची” तो गपगुमान सटकायला बघत होता.

“आफताब, कम बॅक. आय विल किल यु”

“ओह या? आधी ढेंगा तरी टाकता येतायत का ते बघ” तो मला चिडवत दार पुढे करून बाहेर गेला. गौतमीची मैत्रीण पिना घेऊन आली होती. “एक मिन थांब. हा आफताब ना खालमुंड्या आहे. फटके देऊन काम होणार नाही” मी पुढे जाऊन दार उघडताना ओरडले. “आफताब, परत ये. जास्त शाणपणा करू नकोस”

दारात लाल गुलाबांचा बूके घेऊन छान सूट घालून टाय लावलेला केदार उभा होता.

>>>>>>

मी, आफताब, केदार आणि निधी एकदमच केदारच्या कारमधून कॉलेजकडे यायला निघालो.

“याला परवानगी मिळेल कशी? हा कॉलेजचा स्टुडंट नाही” मी निधीला विचारलं. निधी ऑर्गनायझिंग कमीटीमध्ये होती. “एखादा वेंडर्स पास बनवून देऊ की” निधी लगेच म्हणाली.

“फ़ूड कमीटीचे एक्स्ट्रा पासेस आहेत. मी देईन.” केदार म्हणाला. आमचं हे बोलणं चालू असताना आफताब मात्र डोळ्यांवर गॉगल चढवून कसलंतरी गाणं गुणगुणत खिडकीबाहेर बघत निवांत बसला होता. (आपसे भी खुबसूरत आपके अंदाज है. नंतर त्यानंच मला सांगितलं.) “तसंही कुणी विचारणार नाही. कॉलेजमधला स्टुडंट वाटतोच की”

“आवाज छान आहे हां तुमचा” केदार त्याला म्हणाला. “उद्याच्या प्रोग्राममध्ये एखादं गाणं म्हणा की”

“तू म्हटलंत तरी चालेल. सध्या नोकरी करत असलो तरी पण” आफताब म्हणाला. “मी इथं सर्वात लहान आहे..”

“काहीही!” निधी अचानक उद्गारली.

“ऑफ कोर्स. केदार तर एक वर्षं सीनीअर आहे. तू फेब, स्वप्नील जुलैमधली आणि मी ऑक्टोबरमधला. म्हणजे मी सर्वात लहान नाही?”

केदार हसला. “बरोबर आहे. ते काय तू एकदम जॉब वगैरे करतोस ना..त्यामुळे थोडं”

“इंटर्नशिप आहे रे. साडेतीन वर्षांची. नंतर परत एक्झाम. मग ती पास झाल्यावर खरा जॉब चालू.”

“काही का असेना. वी आर रीअली प्राऊड ऑफ यु. निधी कायम तुझ्याबद्दल सांगते. तुझं डेडीकेशन, तुझा स्टडी आणि असंच.. ते राहू देत. उद्या गाणं म्हणशील ना?” केदारनं तोच मुद्दा पकडून ठेवला. त्याचं बरोबर होतं. उद्याच्या गाण्याच्या प्रोग्रामला चोवीस मुली म्हणणार होत्या मुलगे फक्त तीन. त्यातले दोन शास्त्रीय संगीतवाले. हलकीफुलकं काहीच म्हणणार नाहीत. बॉय्ज सिंगर अजून एखाद दोन वाढले असते तर जरा बरं पडलं असतं. पोरी फार पिळवटून वगैरे गातात. पोरांची गाणी जरा जास्त रोमॅंटिक.

“सॉरी,  उद्या लेट ईव्हनिंगला प्रोग्राम आहे ना? मी बाहेर जाणार आहे. भाभीला आणायचंय”

“तू उद्या प्रोग्रामला येणार नाहीस?” निधीनं विचारलं. मी विचारलं नाही, रादर, मी जास्त काहीच बोलले नाही कारण ती शेंबडासारखी नथ खाली यायची भिती वाटत होती. पदराला पिनप केला तसा या नथीला पण एक पिन मारायला हवा होता. (केवळ एका दिवसासाठी नाक टोचून घेणं हे परवडलं नसतं)

“येईन. पण लवकर जाईन. भाभीला माहेरावरून आणायचंय. परवा भाई येईल....त्याच्याआधीच तिला घेऊन!”

“क्काय्य? जादू येतोय?” मी न राहवून बोललेच. आफताबने हे चालवलंय काय. मला काही म्हणजे काही धड सांगत नाहीये. जादूचा पण येणार असल्याचा काहीच इमेल आला नाही.

“येस्स्स मॅडम. तुमचा जादू येतोय”

“हे जादू काय आहे?” केदारने विचारलं.

“माझा मोठा भाऊ. त्याला ही महामाया जादू म्हणते. का ते विचारायचं नाही. दोघं सेम टाईपचे नमुने आहेत.” आम्ही बोलत असतानाच कॉलेजजवळ पोचलो. “काऊ, मी कार पार्क करून येतो. तू कॅंटीनजवळ थांब. मी तिथंच येतो” केदार मला सहज म्हणाला.

आम्ही कारमधून बाहेर पडल्या पडल्या अपेक्षित प्रश्न आला. “काऊ?? सीरीयसली, व्हॉट्स दॅट?”

निधी ताबडतोब काहीतरी अर्जंट काम आहे म्हणून तिच्या रजिस्ट्रेशन डेस्ककडे गेली होती. त्यामुळे आता मी आणि आफताब कॅंटीनच्या दिशेने चालू लागलो. म्हणजे आफताब चालायला लागला. मी तो अख्खा नव्वारीचा बोंगा सांभाळत सरपटत चालल्यासारखी.

काऊ हे केदारने मला दिलेलं लाडाचं नाव. असंच कधीतरी त्यानं नावांचं एक पुस्तक आणलं होतं. बसमध्ये कुणीतरी सेल्समन विकत होता म्हणे. म्हटलं एवढ्या लवकर बाळांची नावं ठरवायची तर म्हणाला. वेडीच आहेस. तुझं नाव!

माझं नाव? अरे हां!! लग्नानंतर मुलीचं नाव बदलायची पद्धत आहे ना. पण मला ही पद्धत बिल्कुल आवडत नाही. मी त्याला स्पष्ट सांगितलं की मी माझं नाव बदलणार नाही. एक तर इतकं युनिक नाव तेही आईनं इतक्या लाडानं दिलेलं. मी माझं नाव अजिबात बदलणार नाही.

“अगं, पद्धत म्हणून बदलायचं. आई तुला स्वप्निलच म्हणेन. मी पण... लग्नानंतर विधीमध्ये नाव बदलतात. आयत्यावेळी काहीतरी नाव सुचवतील आणि मग ते आपल्या दोघांनाही आवडणार नाही. म्हणून आधीच तुझ्या पसंतीनं नाव शोधून ठेवू. काव्या कसं आहे?”

मी आणि कावया? का वाया घालवताय मला? मला एकही कविता येत नाही उलट लोकं कविता म्हणायला लागले की मला झोप येते.

“किमया कसं आहे?” त्यानं पुढे विचारलं. याबया, ही कसली किमया?

“कौमुदी?” ते लहान बाळाच्या कानात मुदी घालतात तसलं काहीतरी वाटतंय.

“क्रिया?” तो पुस्तकामधली नावं वाचत होता. क्रिया  आणि कृती ही काय मुलींची नावं आहेत का? उद्या मुलाचं नाव अनुमान ठेवाल. नातवंडाचं निरीक्षण.

“काऊ?” हे नाव असतं तरी का? मी विचारलं.

पुस्तकामध्ये छापलं होतं. आईच्यान!! काऊबाई. असं नाव. मुलीचं. मी ते वाचून खूप वेळ हसत बसले. केदार गमतीत म्हणाला. “ठरलं तर मग! तुझं नाव आपण काऊच ठेवू”

तेव्हापासून तो क्वचित कधीतरी मला काऊ म्हणायचा. असा चारचौघांत कधीच नाही, पण दोघंच असताना तर नक्कीच. आता हे सर्व आफताबला सांगायचं म्हणजे वेगळीच आफत!!! “स्वप्नील इतर कुठल्याही नावात मी तुला इमॅजिन पण करू शकत नाही” तो म्हणाला.

“जादू येणार असल्याचं सांगितलं नाहीस” मी विषय बदलत म्हटलं. अख्खं कॉलेज रंगीबेरंगी नटून आलं होतं. कॅंटीनच्या कोपर्‍यात कुणीतरी टेबल टाकून फुलं विकत होतं. शंभर रूपयावरचा बूके घेतला तर तेच नेऊन त्या ठराविक व्यक्तीला देणार अशी ऑफर. आफताबनं त्या मुलाकडून भलामोठा बूके घेतला. त्यावर स्टाईलमध्ये निधीचं नाव लिहून दिलं.

“मज्जा आहे निधीची” मी टोमणा मारला. खरंतर दिवसाभरात मला असला एखादा बूके केदारकडून नक्की मिळाला अस्ताच. तरी आफताबला चिडवायची संधी का सोडा? त्यानं खिशामधून एक प्लास्टिकची पिशवी काढली. “हा तुझ्यासाठी”

“काय आहे?” मी पिशवी उघडून पाहिलं. आतमध्ये टप्पोर्‍या मोगर्‍याचा छान गजरा. हा सूर्य आज नक्की पाताळातूनच वर उगवला असणार.  “आपल्या  झाडावर खूप फुलं आली होती. पहाटे आलो तेव्हा सगळीच काढली. तुझ्या या हेअरस्टाईलवर छान दिसेल म्हणून मघाशी निधी तयार होइपर्यंत काकींकडून गजरा करून घेतला. इतके दिवस घर बंद आहे तर मला वाटलं की सगळी झाडं सुकली असतील.”

“कशी सुकतील? आई दर दोन दिवसांनी कविताला पाणी घालायला सांगते ना.” हे मोगर्‍याचं झाड चाचींनी आणलं होतं. याचा वास इतका भारी होता! हे झाड होतं आमच्या शेजार्‍यांच्या अंगणात पण त्याचा वास मात्र आमच्या घरभर दरवळायचा. “थॅंक्स. हे खरंच मस्त सरप्राईझ आहे. उद्या जादूपण येईल. नूरीभाभी पण येतेय ना? किती दिवस राहणार आहेस?”

“मी दोन चार दिवस आहे. भाई आता कायमचा येतोय”

“तू काय मला सरप्राईझवर सरप्राईझ देणार आहेस का?” त्याने तो गजरा माझ्या हेअर स्टाईलवर (खरंतर तो अंबाडाच होता पण गौतमीच्या मैत्रीणीने एकदम स्टायलिश घातला होता) लावून दिला.

“बास्स. आज इतकीच सरप्राइझेस. च्यायला, हे गजरा लावताना कसं अगदी फिफ्टीजमधल्या कादंबरीसारखं वाटतंय. चलो. तुला काही मदत हवी आहे का? मी आता दिवसभर फ्रीच आहे” तो म्हणाला.

माझा नाव्वारी वावराचा तो अख्खा दिवस सुसह्य करण्याचं श्रेय आफताबला जातं. मला नेमून दिलेली बहुतेक कामं त्यानंच केली. दिवसभर आम्ही कॉलेजमध्ये मस्ती करत होतो. कधीकधी आज विचार करताना वाटतं, बारावीनंतर आफताब कॉलेजला  गेलाच नाही. सरळ इंटर्नशिपच्या नावाखाली नोकरीला लागला. कॉलेजची ही दोन वर्षं माझ्यासाठी निवांत होती. त्याचं तसं कधी झालंच नाही. काहीही न करण्याचा आळसपणा आणि निवांतपणा त्याला परवडलाच नसता. पण ते गॅदरिंगचे दिवस मात्र त्यानं माझ्याबरोबर खूप एंजॉय केले. त्या संध्याकाळी कार्यक्रम संपल्यावर आम्ही डिनरला चौघंजण हॉटेलमध्ये गेलो. तिथं निधीने त्याला अंताक्षरीसाठी क्लूज शोधून द्यायला सांगितलं होतं. “स्वप्निलकडे जाऊन शोधेन. तिच्या पीसीमध्ये बरीच गाणी आहेत.” तो सहजपणे म्हणाला.

“म्हणजे तू स्वप्निलच्या घरी रात्री जाणार आहेस का?” निधी त्याला म्हणाली.

“माझं आणि तिचं घर यात असं कितीसं अंतर आहे?” त्यानं विचारलं. यावर निधी खूप चरफडली हे माझ्याही लक्षात आलं. एक्स्ट्रा गोष्ट इथं सांगायला हवी. मी आणि केदार झालंच तर अजून कुणी ए्कदोन जोडपी सोडल्यास इतर कुणाचीही “लफडी” सार्वजनिकरीत्या सर्वांना माहित नव्हती. निधी तर चुकूनही आफताबचा उल्लेख करायची नाही. आज गॅदरिंगला आला तरी तो माझा मित्र म्हणून आला होता. तिचा बॉयफ्रेंड म्हणून नाही.. निधी कॉलेजमध्ये असताना त्याच्याशी बोलणं दूरच पण ओळख दाखवत नव्हती. तिच्या मते, जर इतरांना खास करून कॉलेज प्रोफेसर्सना याबद्दल समजलं तर तिच्याविषयी त्यांचं मत खराब होइल. मला हे तितकंसं काही पटत नव्हतं. तरी आफताब ज्युनिअर कॉलेजचा जुना स्टुडंट आणि तोदेखील अतिशय हुशार वगैरे असल्याने प्रोफेसरांचा आधीपासून लाडका होता. माझा मित्र म्हणून त्याची ओळख करून दिल्यामुळे मला काहीच फरक पडत नव्हता. केदारला मी काही बाबतीत कित्ती वाट्टेल त्या शिव्या घालेन, पण याबाबतीत कधीच नाही. त्याला माझी आणि आफताबची मैत्री माहित होती. आम्ही दोघं एकत्र अभ्यास करत होतो, एकत्र बाजारात जात होतो हे त्याला माहिती होतं. मला कधी कंटाळा आला तर मी तासभरसुद्धा आफताबबरोबर फोनवर बोलायचे पण केदारनं त्यावर कधी संशय घेतला नाही अथवा मला काही म्हटलं नाही. आफताब निधी अफेअर तर त्याला माहित होतंच शिवाय मी असलं वागणार नाही याची त्याला पूर्ण खात्री होती.

त्या दिवशी अंताक्षरीसाठी आम्ही कितीतरी गाणी शोधली. जुन्या गाण्यांची त्याला इतकीच माहिती आहे हे बघून मला गंमत वाटली. प्रत्येक राऊंडसाठी बारा क्लूज हवे होते आम्ही सेफर साईड म्हणून पंधरा शोधून ठेवले. आफताबनं त्याच्या मोठ्या अक्षरामध्ये सर्व क्लूज लिहून काढले. हे करताना तो नेहमीसारखा शांत नव्हता, सतत काहीतरी बोलत होता, हसत होता.

“आफताब. खूप बदललास.” मी शेवटी त्याला म्हटलंच.

“बदल कसाय? चांगलं की वाईट?”

“माहित नाही. आधीसारखा अजिबात राहिला नाहीस. आधी कसा एकदम शांत होतास. आता...”

“यु नो व्हॉट. मी आधीपण शांत नव्हतोच. पण परिस्थिती उधळ्याची नव्हती. आताही नाही. पण किमान आता दर महिन्याच्या पाच तारखेपर्यंत अझरभाईंचे पैसे आलेत का यांची चिंता करावी लागत नाही, स्वत:पुरता का होइना कमावतो.. आता चिंता नाही गं”

“आज खरंच चाची असायला हव्या होत्या...”

“अम्मी हवी होती. अरिफ हवा होता! अझरभाई आमच्यासाठी अक्षरश: राबलाय. आता मी कमवतोय पण ते केवळ स्वत:इतकंच. अल्लाकडे कधी दुआ मागितली तर मी एकच मागतो. इतका पैसा दे की, मी अझरला सांगेन. आता कष्ट करू नकोस. खूप राबलास. निवांतपणे घरी बस आणि काय हवं ते कर. तो लाईफमधल्या प्रत्येक गोष्टीचा त्याग करत गेला. स्वत:ची स्वप्नं, ऍंबिशन्स सगळं बाजूला ठेवलं... घर चालवायचं म्हणून. हे लग्न करायचं त्याच्या मनात नव्हतं. त्याला दिसायला साधी पण शिकलेली बायको हवी होती. पण मामुनीने ही शादी ठरवली. त्याला नाही बोलता आलं नाही...”

“छान आहे की नूरी...”

“छान आहे. पण संसार करायला नुसतं छान असून चालत नाही. काहीतरी कनेक्शन असावं लागतंच”

“तुझ्या आणि निधीमध्ये आहे तसं कनेक्शन?”

“मी निधीबरोबर संसार करेन याची मला काही खात्री वाटत नाही” क्लूसाठी फाडलेले चिटोरी अगदी नीट फोल्ड करून एन्व्हलपमध्ये ठेवत तो म्हणाला.

“असं का? तुमचं तर गेली कित्येक वर्षं..”

“सो व्हॉट! आज तिला माझ्यासोबत अफेअर आहे हे सांगायाची लाज वाटते. टीचरसमोर माझ्याविषयी मत खराब होइल... का!! तर मी मुसलमान आहे. आणि एका मुस्लिम पोराबरोबर..” ही गोष्ट त्याला सकाळपासून खटकत असणार हे माझ्या आत्ता लक्षात आलं.

“कमॉन, याचा काही संबंध आहे का? तुला तिचा स्वभाव माहिती आहे. तिनं मला कित्येक महिने सांगितलं नव्हतं. मग इतर कुणाला...”

“असो! आता त्यावर चर्चा नको. जे काही पुढे होइल ते होइलच. सबकुछ आखिर उसकी मर्जी पे डीपेंड!”

“रात्र खूप झाली. तू आज जेवायला आमच्याचकडे थांब आणि उद्या ब्रेकफास्टला पण. नूरीभाभी येईपर्यंत..”

“हो, आता भाई कायमचा येणार म्हटल्यावर ती इथंच राहील... घर परत आधीसारखं होईल ना?”

पण ते घर आधीसारखं कधी झालंच नाही.

दुसर्‍या दिवशी आफताब गावाला जाऊन नूरीभाभीला घेऊन आला.. तिसर्‍या दिवशी सकाळी त्यांच्या घरामधून आफताब आणि नूरीचे जोरजोरात भांडल्याचे आवाज यायला लागले. मी नूरीचा तर आवाज कधी ऐकलाच नव्हता पण आफताबचा इतक्या जोरात चढलेला आवाज की गेल्या पाच सहा वर्षांत पहिल्यांदा ऐकला.

(क्रमश:) 

रहे ना रहे हम (भाग १०)